Skała Czarownic - Approfondimento bipenne

Ostatnio natrafiłem -kolejny już raz - na bardzo ciekawy artykuł "L’evento della luce dei fori apicali del nuraghe Ruju di Torralba" zamieszczony na stronie http://www.duepassinelmistero.com/RujuTorralba.htm , który nakłonił mnie do powrócenia do rytów ze Skały Czarownic. Jak już wcześniej pisałem ( Skała Czarownic cz.1 ,    Skała Czarownic cz.2 , Skała Czarownic cz.3  można podejmować próby interpretacji tych rytów. W jednym z linkowanych już artykułów wskazano na podobieństwo rytu nr 6 do solarnego krzyża z denara Mieszka I. Sam też wskazywałem na pewne podobieństwo rytu nr 2 i symbolu uwidocznionego na stecci z miejscowości Imotski ( Marian Wencel UKRASNI MOTIVI NA STEĆCIMA , tabela XVIII, str.113 ) oraz związaną z tym symbolem interpretacją P.Nikolic)

 
Kolejne poszlaki dot. rytu 4 i 5 poruszyłem we wpisie Skała Czarownic cz.3. Wszystkie wskazane interpretacje mają jeden wspólny mianownik, a mianowicie odwołują się do jakiegoś konkretnego znaczenia, które można z nimi powiązać i zawierającego w sobie pierwiastek ludzkiej kultury.

I na taki właśnie ślad natrafiłem czytając artykuł "L’evento della luce dei fori apicali del nuraghe Ruju di Torralba". 

Zanim do niego przejdziemy, przyjrzyjmy się jeszcze raz rytowi nr 3, najpierw w ujęciu ogólnym

oraz w zbliżeniu

     

 Chociaż jest to najmniejszy z pośród wszystkich rytów jakie są widoczne na Skale Czarownic, to według mnie może się okazać, że jest jednym z najciekawszych. Choćby z uwagi na to, że stanowi zespół składający się z  dwóch znaków, co wskazuje na jakiś głębszy zamysł jego twórcy. Niestety ryty są słabo widoczne. Ponieważ nie dokonano ich odwzorowania w profesjonalny sposób (przynajmniej ja nic na ten temat nie wiem) trudno więc mówić o jakimś jednym "urzędowym" ustaleniu ich kształtu. Po prawej mamy coś na kształt antropomorficznego krzyża, po lewej "klepsydrę". Cały czas zastanawiam się czy w miejscu, które wskazuje na zdjęciu igła można dojrzeć nad klepsydrą coś na kształt okręgu, co wskazywałoby na istnienie w tym miejscu czegoś na kształt "głowy"? Trudno orzec czy tak jest w istocie , czy to tylko złudzenie optyczne. Będąc na miejscu i "obrysowując" palcami ten ryt nie wyczułem na 100% by coś tam było, ale to nic pewnego, bo palce miałem zgrabiałe. Na dzień dzisiejszy to spekulacja, ale gdyby tak było można by zinterpretować całość jako wyobrażenie kobiety pod postacią klepsydry i mężczyzny pod postacią antropomorficznego krzyża, co w samo w sobie byłoby już dosyć ciekawe.

Powróćmy jednak do wspomnianego artykułu. Nie będę nikogo zanudzał całą treścią, którą każdy może sobie przetłumaczyć we własnym zakresie. Skoncentrujmy się na podrozdziale "Approfondimento bipenne" , w którym omówiono znaczenia symbolu podwójnej siekiery -labrysu. Ciekawa jest poniższa  konkluzja "Nella Grecia Classica e nella cultura Celtica rappresentava anche la grande dea Madre, la più antica di tutte le divinità cretesi, simbolo della Terra, della fertilità e del potere femminile, creatrice universale" - W starożytnej Grecji i kulturze celtyckiej reprezentował wielką boginię Matkę, najstarszy z wszystkich bogów Kretan, symbol Ziemi, płodności i kobiecej mocy, uniwersalnego twórcy". Moje tłumaczenie jest może trochę kulawe ale w zupełności wystarczy by oddać sens tego symbolu. Kolejnym i według mnie bardzo istotnym fragmentem jest opis "procesji" z użyciem tego symbolu, co wskazuje na trwanie w świadomości lokalnej społeczności pewnych zakorzenionych wzorców.

To wszystko nabiera głębszego sensu, gdy przypatrzymy się rycinom zamieszczonym w kolejnym rozdziale "I TRE ASSI e il primigenio simbolo della Bipenne". Sposób uzyskania wzoru klepsydry http://www.duepassinelmistero.com/RujuTo43.jpg , zaproponowany przez autora artykułu jest wielce wymowny, a zarazem prosty i naturalny w dosłownym tego słowa znaczeniu. Niestety tak się składa , że rzeczy najprostsze najtrudniej opisać, są bowiem takim kulturowym pierwiastkiem, poniżej którego nie znajdziemy już chyba bardziej pierwotnego znaczenia, więc nie będę się silił na zbyteczne w tej sytuacji słowa.

Tak rozumiany solarny symbol klepsydry w przypadku  Skały Czarownic stanowić może zatem dobitne potwierdzenie znaczenia tego miejsca. Otwiera też dalsze pole do interpretacji całego zespołu znaków jaki tworzy ryt nr 3. Można tłumaczyć go podobnie jak widzimy to na rycinie http://www.duepassinelmistero.com/RujuTo33.gif .W naszym przypadku antropomorficzny krzyż "trzyma" ową solarną klepsydrę. 
Na marginesie wspomnieć muszę, że analogiczny symbol jak ten przedstawiony na ilustracji z "procesją" widnieje również na skale na Trzech Kopcach

 

To nie jest jedyna klepsydra jaką można "dojrzeć" wśród rytów ze Skały Czarownic. Warto zwrócić uwagę , że cztery kropki jakie widać wokół rytu nr 2

i rytu nr 6 , 

a także prawdopodobnie wokół rytu nr 1 

nie są przypadkowe , podobnie jak te na denarze Mieszka I.  Ich interpretacja może być podobna do tej przedstawionej na rycinie, która objaśniała model odwzorowania klepsydry. Te cztery kropki to punkty kardynalne związane ze wschodami i zachodami Słońca w  dniu zimowego i letniego przesilenia. Oznaczają one skrajne położenie Słońca na horyzoncie,  które po tych datach nigdy nie wschodzi "dalej"  niż te właśnie punkty.

Dla zobrazowania powyższego posłużyłem się rytem nr 3

W dniu 23 grudnia mamy do czynienia z zimowym przesileniem i w naszych warunkach Słońce wschodzi na azymucie 127 stopni. Stopniowo z każdym mijającym dniem wschodzić będzie bardziej ku północy. W dniu równonocy wzejdzie na azymucie 90 stopni, by w letnie przesilenie osiągnąć kolejne maksimum, czyli azymut 53 stopni. Po tej dacie Słońce znów podejmie wędrówkę w stronę punku wyznaczonego przez zimowe przesilenie  (oczywiście jest to pozorny ruch Słońca , gdyż w rzeczywistości nachyleniu ulega oś Ziemi). 

Gdy pierwszy raz zobaczyłem te ryty, korciło mnie, by w te dziury wetknąć jakiś gnomon i sprawdzić, czy w dni przesileń faktycznie cień przezeń rzucany pokryje się z przeciwległy punktem. Nie sprawdziłem tego, ale prawie wszystkie te trzy ryty ułożone są na linii N-S więc teoretycznie jest to możliwe. 

Zasadniczo uciekam z przypisywaniem danych rytów określonym kulturom. Jednak tym razem nie sposób zamknąć oczu i udać , że  w linkowanym tekście nie ma mowy o Celtach. Czy możliwe jest zatem, by ryty w Beskidzie Małym były wytworem Celtów lub ludzi pozostających pod wpływem ich kultury? Nie można tego wykluczyć, gdyż na górze Grojec k/Żywca odkryto materialne ślady ich bytności. Z Grojca do masywu Beskidu Małego nie jest przecież daleko, co więcej z góry Grojec widać przecież to pasmo Beskidu Małego. Istotne jest również to, że w obszar ten można było dotrzeć poruszając się wzdłuż koryta rzeki Soły.Na razie to hipoteza, być może czas przyniesie jakąś odpowiedź na to pytanie.